Het was december vorig jaar. Jan Klaas Faber had een vreemd gevoel. „Wat pine yn it liif.” Maar ja, voor de begrafenisondernemer en eigenaar van crematorium Andringastate in Marsum was het een krankzinnig coronajaar geweest. Hij schoof het op een maagzweer, aangewakkerd door stress. Maar toen de 55-jarige Faber door de medische molen ging, bleek het bittere ernst. Hij had een agressieve vorm van maagkanker, met weinig hoopvol perspectief.
De man die vol gas het leven leefde. Het uiterste van zichzelf vergde. Die wilde strijden en winnen, altijd winnen. Die man maakte daar in de dokterskamer abrupt een noodstop. Zijn leven was eindig. Al heel gauw. Hij was verslagen.
Chemo zou de tijd nog wat kunnen rekken. Misschien een paar maanden. Jan Klaas ging ervoor. Hij wilde als het even kon de veulentjes van zijn drachtige sportmerries nog in het land zien dartelen bij de boerderij in Jellum waar hij met zijn Ytsje woonde.
Maar gelijk bij de eerste kuur ging het mis. Zijn lichaam weigerde de chemo af te voeren. Jan Klaas werd zieker en zieker en overleed na een paar weken knokken uiteindelijk thuis. Het ging zo snel dat zijn geliefden amper afscheid konden nemen.
De woorden voor zijn eigen rouwadvertentie, die had hij nog wel gegeven. Daarin zegt hij dat hij ,,in moai libben hân hat” maar zo graag nog „safolle dingen belibje wold hie”. En dat hij ,,grutsk wie op twa moaie bedriuwen dy hy delset hat, mei hurd wurkje”.
Hij was een ondernemer in hart en nieren. Doortastend, gedreven tot op het bot. ,,Heit wie syn wurk, en syn wurk wie syn libben”, zegt oudste zoon Klaas Bouke die net als Ytsje meewerkt in het bedrijf.
Jan Klaas groeide op in een boerengezin met drie jongens. Heit was naast koeienboer ook bode van de begrafenisvereniging in hun dorp Wommels. In de jaren 80 haakte Jan Klaas aan en bouwde de onderneming uit tot een professioneel uitvaartbedrijf dat tweehonderd afscheiden per jaar verzorgde.
Het complete verhaal van A tot Z. Van de rouwauto’s tot de kisten en het drukwerk, alles hadden ze in eigen beheer. Zo moest het, vond de perfectionistische Faber. ,,Hy woe ûnôfhinklik wêze en gjin heal wurk leverje. Wat hy yn ’e holle hie, moast gebeure.” En hij presteerde het vervolgens ook.
Zo droomde hij ervan om een eigen crematorium op te zetten. Een sfeervolle plek waar de familie het tempo bepaalt. In 2014 had hij het voor elkaar en opende het afscheidscentrum dat hij in een oude boerderij bij Marsum had gebouwd. Daar kon hij families alles bieden wat ze maar wensten. Een stoet over het water, paarden voor een koets of een helikopter. Jan Klaas was creatief en dacht mee. ,,Hy wist al wat de minsken woenen, foardat sy wisten dát se dat woenen.”
Met net zoveel passie stortte hij zich op hobby’s; de muziek van Mark Knopfler, wielrennen, wandelen, schaatsen, skiën, paardensport. En hij was er altijd voor zijn kinderen. Zoveel tegelijk goed willen doen, betekende dat Jan Klaas leefde in de hoogste versnelling, zegt Ytsje. Een razend tempo waarin hij zijn omgeving mee op sleeptouw nam. Hij kon meer met dezelfde tijd leek het wel. Gaan anderen weken op vakantie, Jan Klaas was met weekendje weg wel weer opgeladen.
,,Hy is mar 55 wurden, mar hat libbe foar 100.” In dat korte leven heeft hij vol overgave laten zien aan zijn kinderen en Ytsje hoe je met drive en passie het dubbele eruit kunt halen. ,,Altyd fol foarút. Dat nimme wy mei om fierder te kinnen.”
ELIZABETH VOGELZANG
Leeuwarder Courant 23-4-2021
